بحران انتخاب رشته تحصیلی دانشگاهی!

با قرار گرفتن دفترچه راهنمای انتخاب رشته‌های تحصیلی آزمون سراسری سال 1403 بر روی پایگاه اطلاع رسانی سازمان سنجش آموزش کشور، موج جدیدی از تلاش شرکت کنندگان در آزمون و خانواده آنان، این بار برای انتخاب رشته براه افتاده که بدون تردید نتیجه این تلاش برای زندگی آینده داوطلب و نیز برای کشور از اهمیت ویژه ای برخوردار است.  ‌
سالها است که اعلام نتایج کنکور دانشگاهها و دعوت از داوطلبان مجاز به انتخاب رشته، رویداد مهمی تلقّی می شود که بسیاری از خانواده های ایرانی را شادمان کرده و بخود مشغول می کند و اگرچه تلاش شده است تا با راهنمائیهای مختلف داوطلبان در انتخاب رشته یاری شوند، امّا با توجّه به عدم وجود نظام برنامه ریزی کلان نیروی انسانی برای تامین نیازهای کشور و بی اعتنائی غالب دانشگاهها نسبت به بازار کار و نیازهای این بازار، بسیاری از جوانان و خانواده‌های آنان در انتخاب رشته تحصیلی و برنامه ریزی برای آینده کماکان دچار سردرگمی هستند.
شادمانی و شور و هیجان صدها هزار خانواده ایرانی که این روزها عبور فرزندانشان را از سد کنکور تجربه می کنند، کاملاً قابل درک است و از اینکه زحمات شبانروزی این جوانان و معلمین و خانواده هایشان به ثمر نشسته، خوشحالی عمومی حاصل شده است، امّا با نگاهی دوراندیشانه می توان سالهای آینده را نگریست و هزاران فارغ التحصیل مراکز آموزش عالی را مشاهده کرد که با گرفتن مدرک و ورود به بازار کار، بهمراه میلیونها فارغالتحصیل بیکار مانند خود، بزرگترین چالش را برای کشور بوجود می آورند.
آنچه گفته شد مشکل امروز و دیروز نیست بلکه سالیان درازی است که منطبق نبودن آموزشهای مراکز آموزش عالی با نیاز بازار کار و فقدان مهارت شغلی در بسیاری از فارغ التحصیلان دانشگاهها، مورد انتقاد کارشناسان و کارفرمایان است و مکرّرا از ضرورت محدودیت در گسترش بیرویه دانشگاهها و حذف رشته‌های تحصیلی فاقد تقاضا در بازار کار سخن گفته می شود ، لیکن بازهم مدیران مراکز آموزش عالی در آستانه ثبت نام دانشجویان جدید، افزایش ظرفیت جذب دانشجو در این مراکز را به عنوان یکی از مهمترین نشانه های توانمندی و اعتبار خود جلوه دهند، امّا وقتی با پرسش نه چندان غافلگیر کننده "میزان تناسب رشته های تحصیلی با نیاز بازار کار" روبرو می شوند، یا این پرسش اساسی را نادیده می گیرند و یا مسئولیت پاسخگوئی به پرسش را به عهده دیگران دانسته و تنها وظیفه خود را "ظرفیت افزائی و جذب دانشجو به هر قیمت و بدون توجّه به عاقبت کار" اعلام می کنند. و مسئولان دستگاههای اجرائی و بویژه متولّیان اشتغال که عملاً فارغ از انجام این وظیفه خطیرند نیز ظاهراً بی میل نیستند که با سرگرم شدن 4 ساله هزاران جوان جویای کار به تحصیلات دانشگاهی، بار تقاضای استخدام از دوششان برداشته شده و حل مشکل امروز به آینده ای نامعلوم رانده شود.
 ‌از آنجا که هم سردرگمی جوانان و خانواده ها در انتخاب رشته تحصیلی و ناتوانی آنان در درک صحیح شرایط آتی بازار کار و هم عدم تناسب بسیاری از رشته‌های دانشگاهی با نیاز بازار کار، به عدم وجود برنامه کلان تربیت نیروی انسانی کشور مربوط می‌شود، لذا ضرورت دارد که ضمن توسعه فرهنگ حرفه آموزی بجای مدرک گرائی، تمام دستگاههائی که بهر شکلی با تربیت، جذب و بکارگیری فارغ التحصیلان دانشگاهی مرتبطند، با کمک یکدیگر خلا‡ زیانبار برنامه ریزی نیروی انسانی مورد نیاز کشور را برطرف سازند و ضمن حذف رشته های دانشگاهی فاقد مشتری در بازار کار، در گسترش مراکز آموزش عالی نیز تنها به رشته هائی که حقیقتاً مورد نیاز بازار کار کشور باشند اجازهِ فعالیت و جذب دانشجو دهند.
موسوی زاده  ‌

برچسب ها : آزمون سراسری سال 1403 دفترچه راهنمای انتخاب رشته‌های تحصیلی آزمون سراسری سال 1403 پایگاه اطلاع رسانی سازمان سنجش آموزش كشور